Plaats van macht. Walderalm bij Gnadenwald

Het is geen geheim dat de Walderalm een zeer populaire wandeling is voor jong en oud. De reden daarvoor ligt voor de hand: verschillende varianten en moeilijkheidsgraden van de beklimming, de fantastische ligging in het natuurpark Karwendel en de uitstekende gastvrijheid spreken voor zich. Hoe je deze bijzondere krachtplek bereikt, lees je in de beschrijving van de vier wandelingen hieronder.

Het is geen geheim dat de Walderalm een zeer populaire wandeling is voor jong en oud. De reden daarvoor ligt voor de hand: verschillende varianten en moeilijkheidsgraden van de beklimming, de fantastische ligging in het natuurpark Karwendel en de uitstekende gastvrijheid spreken voor zich. Hoe je deze bijzondere krachtplek bereikt, lees je in de beschrijving van de vier wandelingen hieronder.

1e familiewandeling Hinterhornalm - Walderalm
Er zijn verschillende manieren om de Walderalm te bereiken. De populairste en eenvoudigste is met de auto via de tolweg Hinterhornalm. Parkeer daar en loop in ongeveer 30 minuten naar de Walderalm. Het is heel gemakkelijk om je bestemming te bereiken via een breed bospad. Aan de rechterkant nodigen spectaculaire uitzichten op het Inntal uit om te blijven hangen.

2e Karwendeltocht via de Hinterhornalmsteig
Wie de auto liever in het dal laat staan (parkeerplaats St. Martin), kan ofwel over de geasfalteerde tolweg of over de afwisselende weg omhoog naar de Hinterhornalm gaan. Dit duurt ongeveer 1,5 uur. De flora en fauna zijn hier erg indrukwekkend. Vanaf de Hinterhormalm bereik je in 30 minuten de Walderalm, zoals hierboven beschreven.

3e bosbeklimming via de Gungglkopf
We parkeren de auto iets verder ten oosten van het gehucht St. Michael. Vanaf daar wandelen we door het bos naar de Walderalm in ongeveer 1,5 uur. In het bovenste gedeelte, aan de rand van het bos, komt dit pad samen met het bospad dat van de Hinterhornalm komt.

4e rondwandeling Ganalm - Walderalm
Deze schilderachtige rondwandeling loopt grotendeels door het bos, maar je kunt nog steeds genieten van veel uitzichten op het berglandschap. Bij Mairbach buigt de bosweg af op de zuidelijke helling van de Walder Joch naar de Maria Schnee kapel en de herberg Schönblick. Hier begint de klim van het Inntal naar de Ganalm in het Vomper Loch. Het pad voert in westelijke richting over de noordelijke helling van de Walder Joch naar de rustieke Ganalm op 1.190 meter. Ga dan linksaf over het wandelpad door alpenweiden of rechtsaf over het bospad naar de prachtig gelegen Walderalm. De directe afdaling gaat over het bospad naar het Gnadenwald. De duur van de rondwandeling is ongeveer 3,5 uur.

Wie had gedacht dat het onderwerp kaasknoedels voor zoveel opschudding zou zorgen? Maar laten we eerlijk zijn: we houden allemaal van een verwarmende soep na een inspannende wandeling. Het is dus geen wonder dat de TT-enquête (TT = Tiroler-Tageszeitung) over de beste kaasknoedels in Tirol zo'n opschudding veroorzaakte. In positieve zin natuurlijk! Kaasknoedels en almen horen nu eenmaal bij elkaar als een pot en een deksel.

Maar wat ons nog meer verheugt, is de winnaar van deze enquête. Want de huurder Hermann Krismer van de Walderalm was hier duidelijk in het voordeel. Wat is het geheim van het succes van zijn kaasknoedel? De ingrediënten natuurlijk. Er zijn 5 soorten kaas en één knoedel weegt ongeveer 200 gram. Gemiddeld bestelt elke derde gast een Kaspressknödel met salade of zuurkool of in de soep. Elke dag mengt de 61-jarige met zijn grote handen vijf kilo brood, drie kilo kaas, kruiden en andere ingrediënten in een tobbe. Hij lacht en zegt dat zijn handen 's avonds pijn doen van het kneden. Om het werk makkelijker te maken, kochten ze een paar jaar geleden een mixer. De gasten herkenden echter meteen het verschil, want de machine roerde het mengsel waarschijnlijk zo fijn dat het voor de bezoekers niet meer zo lekker smaakte. Daarom kneedt en mengt Hermann het mengsel nu weer met de hand.

Hoe je lekkere kaasknoedels maakt, lees je op onze blog met een recept en foto's en video's.

Als oostelijke uitloper van het Gleirsch-Halltal gebergte troont de Walderalm al lang boven het Inntal in het zuiden en het afgelegen Vomperloch in het noorden. De rustieke hutten in het hart van het panoramische almgebied brengen moderne bezoekers terug in de tijd. Net als op veel andere almen is de eeuwenoude traditie nog verrassend aanwezig op de Walderalm - maar er zijn niet veel herinneringen aan de bijzonderheden van de geschiedenis.

Zoals gebiedsnamen en artefacten aantonen, was de Karwendel al in de pre-Romeinse tijd bewoond en men kan ervan uitgaan dat deze vroege bergbewoners hun vee in de zomer naar de hoge almen dreven. Het is onwaarschijnlijk dat dit ook hier het geval was, want het bosgebied wordt in de middeleeuwen voor het eerst als Schwaighof vermeld en was dus vooral voor de ontginning bestemd.
De wortels van de alpine landbouw liggen in de 15e eeuw, het begin van de zilvermijnbouw in Schwaz. Vanaf de voet van de Großer Lafatscher transporteerden de mijnwerkers het daar gewonnen looderts via het Vomperloch en de Walderalm naar het Inntal. Alleen de blootgelegde "Knappensteig" (mijnwerkerspad) geeft nog een veelzeggende indicatie van deze tijd. De mijnwerkers waren waarschijnlijk de eersten die het vee in de zomer naar de ontgonnen gebieden dreven en zo de Walderalm als weide gebruikten.

Of de mijnwerkers er ook in de winter verbleven is net zo onduidelijk als de vraag over de werkverdeling. Het feit dat boeren en mijnwerkers zich tot hun metier beperkten, wordt echter gesuggereerd door de overgang naar zelfstandige almlandbouw, die vanaf dat moment door meerdere eigenaren gezamenlijk werd uitgevoerd. Oorspronkelijk waren het er acht (tegenwoordig nog maar drie), maar al in 1598 werd het dagelijks leven op de alm geregeld door talrijke overeenkomsten tussen de boeren en de naburige boseigenaren. Omdat de Walderalm naast de open vlaktes ook als bosweide werd gebruikt, bestaat er vandaag de dag nog steeds een scheiding tussen bos en weide die de gebruiksrechten duidelijk onderscheidt. De 75 koeien grazen nog steeds tussen lariksen en sparren op de 200 hectare grote alpenweide, die zich uitstrekt tot in het Vomperloch.

In de ontoegankelijke diepte hielden tot twintig deserteurs - een van de grootste groepen deserteurs in heel Oostenrijk - zich in de laatste twee jaar van de Tweede Wereldoorlog met succes schuil voor de Gestapo. Kort daarvoor, in 1935/36, bouwden dwangarbeiders een weg vanuit Gnadenwald zodat melk niet langer te paard of zelfs op de eigen rug hoefde te worden vervoerd. De geasfalteerde tolweg naar de Hinterhornalm maakte het vervolgens mogelijk om de melk elke ochtend gemakkelijk per vrachtwagen op te halen.

Bron: Natuurpark Karwendel

Excursus naar de Schwaighöfe boerderijen:
Schwaighöfe lagen meestal boven de bovengrens van de nederzetting (1200-1600 m boven de zeespiegel) en waren individuele boerderijen die het hele jaar door bewoond waren en bijna uitsluitend gebruikt werden voor veeteelt. Ze ontwikkelden zich in de nederzettings- en economische vorm van de 12e-14e eeuw in de hele Alpenboog. In Latijnse documenten worden ze genoemd: "curia armentaria, vaccaria, olive en ook swaigalis". De naam "Schwaige" betekent "veeplaats of kudde". Dergelijke boerderijen werden gebouwd en ingericht door de heer des huizes en hadden vijf tot zes koeien en 20 tot 30 schapen en geiten. Omdat hooiopslag in die tijd nog niet wijdverbreid was, moesten de dieren 's winters vaak in de bosweiden foerageren, wat betekende dat ze de lange sneeuwmaanden alleen in honger konden overleven. En omdat graanteelt meestal niet mogelijk was, kregen de nieuwe kolonisten in deze afgelegen gebieden zelfs graan en zout toegewezen door de landheer, maar moesten ze hem wel erfpacht betalen. Meestal in de vorm van magere kaas, zelden met vlees of levende huisdieren en nog zeldzamer, maar zeer waardevol op de markt, met geklaarde boter.
Dergelijke Schwaighöfe-boerderijen ontsloten voorheen onbewoonde en vaak ongebruikte hoogten en dalbodems. Veel van deze permanente nederzettingen werden echter al snel verlaten als gevolg van langere perioden van koud weer of veranderingen in de economische situatie, en de industrialisatie aan het begin van de 19e eeuw veranderde de laatste Schwaighöfe weer in alpenweiden, die alleen 's zomers nog weidegrond boerden.

In 1965-67 werd op initiatief van Innerebner Josef, KR Zährer en Platzer Hans een kapel gebouwd op de oostelijke helling boven de alm. Het is bedoeld als dank voor het feit dat sommige soldaten terugkeerden van de verschrikkelijke oorlog. Het is gewijd onder de naam "Maria Schutz". Wanneer de poort van de kapel open is tijdens een alpenmis, kunnen bezoekers de prachtige bergwereld van de Karwendel bewonderen door het noordelijke raam als een voortdurend herschilderd altaarstuk.

De Walderalm en zijn vijvers zijn altijd een populair fotomotief geweest. In de jaren '90 ging de kwaliteit van de Walderalmvijvers echter in alle opzichten achteruit. Uiteindelijk bleken het massaal overbemeste beerputten te zijn, overwoekerd door kroos en algen die in één woord "onooglijk" waren. Deze ontwikkeling ging gepaard met een ernstig verlies aan biodiversiteit onder aquatische soorten zoals amfibieën en libellen. Helaas was het lange tijd niet mogelijk om een project uit te werken dat voldeed aan de verwachtingen van de landeigenaren en houders van graasrechten en aan de belangen van natuurbehoud. Pas in 2011 kwam men nader tot elkaar en werd door het natuurpark Karwendel een project uitgewerkt, dat de volgende aspecten omvatte: het uitbaggeren van de twee vijvers onder passende natuurbeschermingsvoorwaarden en onafhankelijke ecologische bouwbegeleiding, de bouw van een klein observatieplatform en het permanent vrijgeven van weidegrond rond de vijvers. Dit laatste is vooral belangrijk om een duurzaam effect te bereiken. De begrazing werd gerealiseerd door middel van een traditionele omheining, die ook bestand is tegen de hoge sneeuwdruk in de winter.

Vandaag is de revitalisatie van de Walderalmvijvers voltooid. Er zijn echter elk jaar werkzaamheden nodig zoals maaien, hekken plaatsen enz. om de vijvers in hun pracht te behouden. Om de Walderalm als "totaalkunstwerk" in stand te houden, is het noodzakelijk om een oogje in het zeil te blijven houden en oplossingen te vinden in het spanningsveld tussen bergweidebeheer en natuurbehoud.

Vrijwilligers kunnen altijd helpen bij het onderhoud van de Walderalmvijvers. Meer informatie vindt u op de website van het natuurpark Karwendel.

Bron: Natuurpark Karwendel Natuurpark Karwendel

Open watergebieden zijn schaars, vooral boven de boomgrens en in alpenweiden. In dit opzicht vervullen de Walderalmvijvers verschillende functies. Ze zijn niet alleen een lust voor het oog, maar ook een habitat voor talrijke dier- en plantensoorten. Enkele typische soorten worden hier kort gepresenteerd.

In het vroege voorjaar trekken alpenwatersalamanders naar de vijvers om zich voort te planten. In de loop van de vroege zomer krijgen ze gezelschap van talrijke andere dieren. De meest opvallende zijn de verschillende libellensoorten, waarvan sommige vlak boven het wateroppervlak op andere insecten jagen. In het eerste jaar na de revitalisatie werden acht verschillende soorten waargenomen. In het tweede jaar kwamen er nieuwe bij. Er kan ook worden aangenomen dat andere soorten mettertijd de Walderalmvijvers als hun habitat zullen kiezen. Een andere prominente nieuwkomer is de gele vuurkever, waarvan de larven, vergelijkbaar met libellenlarven, tot de meest gevreesde jagers onder het wateroppervlak behoren.
In de zomer komen de eerste salamanderlarven tevoorschijn, die gemakkelijk te herkennen zijn aan hun kieuwen. Er is ook al een ringslang gearriveerd.
Natuurlijk zijn er ook talrijke watergebonden plantensoorten die de vijvers koloniseren, zoals het beschermde moederkruid, dat de bouwwerkzaamheden goed heeft doorstaan, of de soms vrij zeldzame Armleut alg, die kalk heeft afgezet in zijn binnenste. Ook belangrijk zijn de verschillende sedgesoorten die helpen om het water rond de randen schoon te maken en goede schuilplaatsen bieden voor de hierboven genoemde diersoorten. Ook de dotterbloem en de gevlekte orchis vinden goede leefomstandigheden in de nattere gebieden en sloten. Al deze en vele andere soorten vormen de zogenaamde "vijvergemeenschap".

Bron: Natuurpark Karwendel